Mittwoch, 22. Mai 2013

Arsim Halili: KALORËSIT E ARKIPELAGUT

Ky regim që fitoi Çmimin e tretë
në konkursin letrar "Flaka e Janarit" 2013

Arsim Halili (Dobrosin - Bujanoc)

KALORËSIT E ARKIPELAGUT

Mezi përpiheshin rrezet e diellit,në atë dritare. Përballë saj, herë i dukej vetja si fantazmë, ndonjëherë ajo hije ingranazhi e friskonte. Sa shumë fytyra ndrronte në çast. As vet nuk e dinte pse kishte mbetur aty, por nuk e pyeste se ardhja pranë atij sketerri, e kishte shëndrruar në boshtë kurrizor të palëvizshëm që vetëm shikonte nga dielli lemeritës. Sa herë mbyllte sytë, gjendej një fushë të madhe, rreth saj rrugë shumë të ngushta, por patjetër duhet të nisej sa më parë. Heshtazi hynte në njërën anë i dilte para diçka që e tmerronte dhe kthehej prapë në fushë. E në të dytën rrugë, dilte gjarpëri me dy kokë majtas- djthtas:
- Merre helmin i ofrohej njëra kokë, të duhet në jetë.
- Do të jap unë helmin, për të mos jetuar më se nuk ke nevojë, fliste me ironi koka tjetër.
Ditën tjetër vendosi të hyj në rrugën e tretë, çfarë të shihte një njeri i cili i bëhej herë i vogël e qante, si fëmijë, po i njëjti, bëhej një vigan që kishte shtatë zemra, shtatë shpata në duar dhe kushdo që guxonte të kalonte aty pari e vriste. Kokën ia linte varur në drunj, për t’i kujtuar se ajo mbretëri ishte e tij. Në natën e katër, gjatë gjithë kohës sa kishte kalëruar në fushë.
Kali i tij të vetmën rrugë e shihte ka Arkipelagu. Aty druhej se ishin fundosur kafakët. Në syprinën e atij rrafshi edhe ishin ngatërruar diagonalet.
Kalorësi sillej në oazën e atij liqeni.
Atje ishte ballafqaur një turmë kalorisish, jo të zakonshëm.
Ishin kalorës, apo të çmendur, ishin kalorës të tokës, apo të qiellit!
- O zot, a jam në ëndërr?!
- Është e mundur që të kalërojnë mbrapshtë.
Të gjithë iknin nga zjarri i ndezur në mes të Arkipelagut. Plaku njëkëmbësh, shkonte drejt tij, futej thellë dhe vraponte në brendësi.
Një qeshje ironike dëgjohej në thellësi
- Mos shpëto këta kasnec, le të digjen.
- Të shkojn në ferr.
- Oh zot, po ky s’ është ferr?!
- Në ferr luhet me kafka?!
- Luhet me shpirtëra, e këtu kafkat gravitetin e tyre e mbajnë pezull.
- Ata kalëorës atje i sheh bënte me gisht,
- Të gjithë janë pa koka .
Gjarpëri ishte tërhequr zvarrë deri tek udhëtari i fundit i arkipalagut.
E shikoi mirë e mirë:
- Të njoh kaherë ty!
- Ke parë fosile të grumbulluara, atje ku ishe?
- Jo, tha shkurt kalorësi.
- Jo ore, nuk ke parë, ju drejtua gjarpëri me zë kërcnues.
- Jo, nuk kam parë, vetëm kafka të luhatura hipur në kuaj mbrapshtë.

- Hyre në valle me plakun njëkëmbësh?
- Kurrë nuk do të hyj atje.
- Në atë zjarr do të vallzosh me plakun, se nuk bënë, përsëri ju kërcnua gjarpëri.
Qielli atë ditë ishte i vrenjëtur si kurrë më parë. Kafkatë e molisura ishin ulur në gjunj, shikonin lart kah qielli, sa shumë pakësohej vendi në tokë për kalorësit, aq më tepër, qielli hapej, thuaj se donte t’i përpinte përnjherë.
Plaku njëkëmbësh, atë ditë, nuk zinte vend, herë futej thellë në flakë e herë dilte tek kafakat e molisura:
- Mos prisni shiun e parajsës.
- Bobooo, po ju nuk e dini e keni gjuajtur zotin me gur, ai tani do të j’u hakmerret.
- Eni këtu në ferr, rendituni palë- palë se vetëm 4 m2 ka këtu.
Kalorsitë krushqisë sëEunukëve, shumë më herët e kishin fol një fjalë.
- Mos shkoni me ata, as në parajës, se janë gënjeshtër të fëlliqur.
Pas vdekjes mund të dëgjosh vetëm çudira,një nga kafkat e molisura, zbrit nga kali i lodhur e tha :
- Atje janë të hapura qipariset.
- Daullet, bien pa pushim
Plaku njëkëmbësh, i jepte zjarrit, ndërsa gjarpëri e priste në hyrje, që ndonjëri nga kalorsit, të futej thellë në zjarr, ose ta marrin helmin e tij, të shkojnë sa më parë në mbretërinë e qiellit.
Ditën tjetër,të gjithë kalorësit e Arkipelagut, kishin zbritur në tokë dhe i kishin ngritur duartë nga qielli, pëshpërisnin me zë të vogël:
- O zot, mos e ngrijë ozonin.
Plaku kishte dal nga zjarri dhe kërcente mbi trupat e tyre:
- Vonë, shumë vonë, ju më nuk keni kafkat tuaja, po edhe perëndia ju ka harruar.
Vejushat me të bardha vijnë këtej, për të satën herë. Duken disi të çuditëshme e marrin zjarrin shkojnë në liqen e tretin, pastaj hirin e shpërndajnë në qiell.
- Çfarë inati kanë me qiellin ato?
- Apo, pse burrat e tyre…
- Çfarë me burrat e tyre?!
- Ata thithin oksigjenin e ozonit pak si tepër, ndërhyri plaku njëkëmbësh.
Vejushat erdhën përsëri sot, i tha në vesh gjarpëri plakut njëkëmbësh.
- Lëri t’i shohim se çfarë bëjnë?!
- Eja shpejtë hyjmë nga dera e pasme e zjarrit.
Të gjitha erdhën me nga një shami në dorë, u ofruan te kalorësit e shtrirë, mbi fytyra e tyre vendosën nga një shami të kuqe dhe u zhdukën.
Më nuk erdhën vejshuat.
Plaku njëkëmbësh kishte hyrë në thellësi dhe kërkonte t’i identifikonte emrat e çdo kafke të kalorsëve të Arkipelagut. Shumë vonë u mor vesh kalorësit ishin ngrirë. Në liqen kishin ra vetem disa pika uji nga kafkat, të cilat ishin lutur që vejushat të kthehen te Kroi i daulleve. Vejushat, atë natë duhet të visheshin në të zeza dhe të lajmrojnë në të katër anët, se ozoni është ngrirë, bashkë me ta janë ngrirë kalorësit dhe kuajt kanë fluturuar në qiell. Lajmi u përhap si rrufe në fshatin e tyre,vetëm një vejushë, nuk kishte pranuar se kalorësi i saj ka shkuar në fushë bashkë me kalorsit tjerë të Arkipelagut. Madje nuk kishte pranuar as të vishet në të zeza, ajo edhe sot e mban fustanin e bardhë, pak të gjakosur, por nga dritarja nuk hoq dhe nuk hoq.

SHIFRA “ KALORËSIT NUK JANË KTHYER”
_______________
Marrë nga "Agmia" në FB

Samstag, 4. Mai 2013

Ismet Aliu: BRETKOSA DHE AKREPI


TREGIMI I BABAIT
PËR AKREPIN DHE BRETKOSEN

Kur kam qenë fëmijë, mbase duhet të kem qenë në klasën e dytë ose të tretë, babai ndjesë pastë, ma pati treguar një rrëfim, të cilin atëbotë nuk e pata kuptuar, përkundër asaj se megjithatë diçka si nëpër mjegull, brenda meje, mundohej ta kapte domethënien...
Siç ju thashë më lartë, isha fëmijë, kur babai më mori në arë. Në arën që ishte e rrethuar me gardh të gjelbër dhe rretherreth arës kishte manaferra. Në gjethet e gjelbra si vathë vareshin manaferrat e shijshme. Ara ndodhej në fund të katundit, pikërisht në fundin e lagjes ku ishin serbët, që atëbotë u thoshim shkie.
Tek po ktheheshim në shtëpi, pasi qemë ngopur manaferra, ndersa babai qeshte me fytyrën time të lyer, kur po kalonim pikërisht rreth shtëpive të serbëve që atëbotë u thoshim shkie, babai, ndjesë pastë, ma pati treguar tregimin: BRETKOSA DHE AKREPI
Nuk e di pse fshau para se të fillonte rrëfimin. E pati nisur si përrallë:
“Na ishte njëherë një Akrep dhe një bretkosë... Akrepi e kishte thyer këmbën. Nuk notonte dot dhe veçsa nuk po fundosej. E pa Bretkosen tek kaloi pranë dhe Akrepi i kërkoi ndihmë. I tha: “A mund të më ndihmosh të dal në breg? E kam thyer këmbën dhe po fundosem!” Bretksa pasi u mundua ca, i tha: E, kush më garanton mua se ti nuk do të më thumbosh me thumbin tend plot helm. Zoti Akrep, pra kush më garanton se nuk do t’më mbytësh?!
Paj, të garantoj unë Bretkosë, sepse nëse të thumboj do të fundosem bashkë me ty, e pastaj kush do më nxjerr mua në breg
Bretkosa u pajtua me propozimin e Akrepit, dhe lejoi që t’i hipte mbi shpinë. Para se të arrinte në breg Akrepi e thumboi Bretkosën. Bretkosa u habit. “Pse më thumbove – pyeti, pastaj shtoi: ti tash do të fundosesh bashkë me mua!”
“S’ ka gjë, ky është zanati i fisit tim” , tha Akrepi dhe u fundos bashkë me Bretkosen.
Shumë vjet më vonë e kuptova tregimin për akrepin dhe Bretkosen, dhe e kuptova pse babai pati fsha kur përfundoi rrëfimin, tek ia pati ngulur sytë shtëpisë së madhe të serbit që atë botë i thoshim shka